Gustav Klimt: rebel van de Weense Jugendstil

Gustav Klimt wordt gezien als een visionair die ver voorop zijn tijd was. Deze Oostenrijkse kunstenaar hulde zich in een mantel van controverse. Vooral de erotische inslag van zijn werken was een doorn in het oog van de gevestigde waarden. Zoals het een kunstenaar beaamt was Klimt niet onder de indruk van de kritiek en dreef zijn wil door in zijn leven en in zijn werk. Subtiliteit was niet aan hem besteed. Vroeger verguisd maar nu wordt hij gezien als de voornaamste schilder die Oostenrijk ooit produceerde.

 

 

Biografie

Hij werd geboren in 1862, zijn vader was een goud graveerder maar kende weinig succes. Gustav Klimt groeide op in een pover milieu met bedenkelijke achtergrond en in een sociaal moeilijke positie. In 1876 op 14-jarige leeftijd ging hij naar de publieke kunstschool. Hij werd bijna onmiddellijk opgemerkt door het onmiskenbaar talent die hij had. Hij kreeg enkele betaalde opdrachten terwijl hij nog studeerde.

In de jaren 1880 engageerde hij zich samen met zijn broer Ernst en Franz Matsch in een coöperatief bedrijf. Ze werkten in theaters, kerken en musea. Vele van hun werken toen werden gewoonweg gemaakt op commando en verkocht aan rijke burgers en notabelen. Gustav Klimt kreeg belangrijke opdrachten onder andere voor het museum van Wenen. De allegorie collectie wordt nu gezien als een tijdloos werk. Na deze opdracht volgde er een tweede commissie waar hij werkte met goud, abstracte ruimtes en exotische symbolen. Hij zou deze stijl nooit meer laten varen, maar er wel zijn handelsmerk van maken.

New Art beweging

In 1891 wordt Klimt lid van de vereniging van Oostenrijkse kunstenaars. Het volgende jaar wordt er één van beproeving wanneer zijn broer en vader kort na elkaar sterven. Hij beslist te verhuizen naar een grotere studio omdat hij werken wil maken van een grotere omvang.

In 1893 krijgt hij samen met Matsch de opdracht om het plafond van de kathedraal te schilderen in de nieuwe Weense universiteit. Tijdens deze periode geraken beide artiesten het grondig oneens. Deze ruzie laat sporen na in hun artistiek werk, vele werken worden helemaal niet aanvaard door de opdrachtgever en/of het publiek. Vooral de symbolische hints vallen in zeer slechte aarde.

Gustav Klimt voelt zich uitgestoten en verraden. In 1897 begint hij de afscheidingsbeweging. Deze beweging is voor en door jonge kunstenaars, ze proberen hun werken kwijt te geraken en vooral nieuwe kunstvormen te introduceren in het bourgeois Wenen.

 

In 1898 houden ze een eerste expositie met een recordaantal bezoekers: 57.000. Vanaf dan tot 1905 wordt Klimt het boegbeeld van de beweging, hij zou er uiteindelijk de meest populaire beweging van maken.

 

In de ban van Eros

Na 1905 neemt Gustav Klimt een drastische beslissing, die meedogenloos zal onthaald worden in Wenen. Het erotisme die hij centraal plaatste in zijn werk was extreem en veelvuldig. Vele toeschouwers waren gechoqueerd.  Klimt introduceerde een zekere sensualiteit die zijn weerga niet kende. Ironisch genoeg zou het een andere beroemde Oostenrijker zijn: Sigmund Freud die ook ditzelfde pad zou bewandelen. De publicaties van deze laatste zette Wenen op zijn kop. Klimt wou het onderwerp publiek bespreekbaar maken, zeker in de kunst.  Tot 1914 werden de meeste van zijn werken gedoemd om geen succes te kennen, wegens onzedig en onacceptabel. De arme man was gewoon veel te vroeg geboren om faam en succes te genieten van zijn werk.

Roma

In 1911 gaat Klimt naar Rome en schildert daar verschillende van zijn meesterwerken zoals “Leven en Dood”, “De Maagd” en de “Bruid”. Hij zou zes jaar werken aan een prachtige collectie. Buiten Wenen kreeg zijn werk eindelijk een beetje erkenning en werd hij langzaam aan geaccepteerd.

Einde van een gepassioneerd man

In 1918 kreeg hij een kleine aanval in zijn appartement op 6 februari zou hij uiteindelijk bezwijken aan een longontsteking.

Hoewel veel van zijn oeuvre niet werd aanvaard tijdens zijn leven, zo werd hij na zijn dood opgehemeld. Uiteindelijk zou hij de verdiende erkenning krijgen van kunstcritici en het grote publiek. Nu wordt hij aanzien als een Oostenrijkse held en zijn werk als de beste werken uit die periode.

 

Een hedendaagse ode aan Klimt

Een van de meest spectaculaire recreaties van kunst is die van de 23rd Life Ball in Wenen dit jaar. De Weense fotografe Inge Prader nam het op zich om de beroemde meesterwerken van de grote Oostenrijkse symbolist tot leven te wekken in de door haar nagebootste foto’s. Zijn beroemdste werken zoals “The Beethoven Frieze” (1902), Danae (1907) en “Dead and Life” (1908) werden nagebootst door modellen.

Klimt was een progressieve schilder die een prominent lid was van de Weense Secessie Beweging. Deze beweging werd dan op haar beurt de inspiratie voor de “Life Ball” , een ode aan de eigenzinnige, extravagante en verlichte geesten die de maatschappij lieten kennis maken met een artistieke revolutie.

Deze avant-garde beweging was voorstander voor de individualiteit en zelfdeterminatie. Ze waren ook een frontale aanval op taboes en stigma’s en sociale obstakels. Erotiek was een bijzonder deel van het gedachtengoed.

The Life Ball is het grootste liefdadigheidsevenement in Europa en steunt onderzoek en slachtoffers van aids en HIV.

De fotografische reenactment is een heel bijzondere en geslaagd experiment.

 

Bedenking

Net zoals Van Gogh en Gaugin werd deze geniale man het slachtoffer van een tijdsgeest die aan hypocrisie meer waarde gaf dan aan artistieke impulsen. Het siert iemand als Klimt dat hij voor geen geld zijn principes opzij heeft gezet, zoals alle echte kunstenaars moest hij zijn ei kwijt aan de wereld, in een ongecensureerde en oprechte vorm, omdat passie vele gezichten heeft en door niemand kan beoordeeld worden zolang de kunst maar één iemand aanspreekt, motiveert of genot geeft.

Gustav Klimt was een man die niet zo laf was om compromissen te sluiten met religieuze en burgerlijke regeltjes, een echte kunstenaar kan men herkennen door een onverzettelijkheid die de mens achter de kunst siert op een magistrale wijze.

© Thalmaray

Leave a Comment